Gareth Dorrian z University of Birmingham pokusił się niedawno o stworzenie listy planet oraz innych ciał niebieskich, które zdają się najbardziej odpowiednie do utrzymania życia w Układzie Słonecznym. Zdaniem badacza, organizmy pozaziemskie mogą istnieć na Marsie, księżycu Jowisza, Europie i księżycach Saturna, Enceladusie i Tytanie. Oto na czym bazują jego spekulacje.

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że na Marsie odkryto już jezioro pod czapą lodową na biegunie południowym. Do tego dochodzi jeszcze duża ilość metanu w atmosferze, którą mogą wytwarzać żywe organizmy. Podczas gdy jego źródło pozostaje nieznane, odkryto że zawartość metanu zmienia się w zależności od pory roku i dnia. Problemem pozostaje jednak atmosfera Czerwonej Planety. Ponieważ jest ona cieńka i nie zawiera wilgoci, nic nie chroni powierzchni przed promieniowaniem słonecznym i kosmicznym. Jeśli więc życie funkcjonuje na jej terenie, to tylko w postaci drobnoustrojów ukrytych pod jej powierzchnią.

Dużo dalej znajduje się księżyc Europa, który jest światem aktywnym geologicznie ze względu na efekt pływów Jowisza. Ten niezwykły księżyc jest w stanie podtrzymywać płynny ocean pod swoją powierzchnią. Dowodem na istnienie tego olbrzymiego oceanu, są gejzery przedostające się przez lodową skorupę satelity. Aktywność geologiczna implikuje również istnienie kominów hydrotermalnych, które mogą podtrzymywać życie w ekosystemach pozbawionych światła. Enceladus jest podobny do Europy pod wieloma względami. W gejzerach wyłaniających się z pęknięć na powierzchni tej planety odnotowano już zresztą obecność cząsteczek organicznych.

Europa

Enceladus

Wielką zagadką pozostaje natomiast Tytan. Ten Księżyc, ma gęstą atmosferę azotową, zawiera złożone substancje organiczne i metan, który występuje w postaci płynnej i tworzy odpowiedniki zbiorników wodnych na Ziemi. Naukowcy zidentyfikowali tam nawet oznaki istnienia kriowulkanów, które zamiast lawy wydzielają wodę. Problemem pozostaje wciąż temperatura, która jest zbyt niska, aby na Tytanie mogło zaistnieć życie. Szacuje się iż wynosi ona minus 180 stopni Celsjusza. Niektórzy badacze uważają jednak, że z powodu obfitości różnych związków chemicznych, na Tytanie mogą rozwijać się żywe organizmy, których organizmy różnią się od tych na Ziemi.

Do tej listy wstępnie można dodać też planetę Wenus. Jeszcze nie dawno badacze z MIT ogłosili potencjalne odkrycie fosforowodoru w chmurach Wenus, wszystkie światowe media zaczęły pisać o możliwym odnalezieniu życia pozaziemskiego. Choć sama obecność tego gazu wcale nie gwarantuje istnienia życia bakteryjnego w atmosferze Wenus, liczne agencje kosmiczne i prywatne firmy już zapowiedziały wykonanie misji kosmicznych. Pierwsza z nich odbędzie się już w 2023 roku.

Astronomowie zarejestrowali niezwykłą eksplozję supernowej, do której doszło sto milionów lat świetlnych od Ziemi. Szczegółowe badanie wykazało, że w tym wydarzeniu uczestniczyły nie jedna, ale dwie gwiazdy . Wyniki badania zostały opublikowane w The Astrophysical Journal.

Omawiana supernowa LSQ14fmg jest typu Ia - to odmiana supernowej charakteryzująca się tym, że w jej widmie brak linii wodoru i helu, są natomiast obecne silne linie absorpcyjne krzemu. Pomimo tego, że supernowe tego typu nie są tak rzadkie, naukowcy do tej pory niewiele wiedzieli o ich pochodzeniu, poza tym, że są wynikiem eksplozji termojądrowej białych karłów, które są częścią podwójnych układów gwiazd.

Są to jednak ekspolzje tak potężne, że ich produkty tworzą całe galaktyki i tak jasne, że można je obserwować z Ziemi, nawet jeśli znajdują się miliardy lat świetlnych od nas. Ponadto badanie supernowych typu Ia doprowadziło kiedyś do odkrycia ciemnej energii, która zdaniem naukowców jest odpowiedzialna za przyspieszoną ekspansję Wszechświata.

Naukowcy pracujący w obserwatoriach Las Campanas w Chile i Roque de los Muchachos na Wyspach Kanaryjskich, zaraz po eksplozji, zauważyli, że LSQ14fmg nie był podobny w swoich właściwościach do innych supernowych. Mimo to była to jedna z najjaśniejszych eksplozji w swojej klasie, której jasność wzrastała niezwykle wolno w porównaniu z innymi obiektami typu Ia.

Zazwyczaj supernowa Ia jaśnieje, a następnie gaśnie w ciągu kilku tygodni, gdy radioaktywny nikiel z eksplozji najpierw rozprzestrzenia się w przestrzeni, a następnie rozpada na kobalt i żelazo. Ale naukowcy zauważyli, że uwolnienie dużej ilości światła LSQ14fmg było związane nie tylko z rozpadem niklu, ale także z interakcją uderzeniową z jakąś zewnętrzną powłoką, w której nastąpiło tworzenie się tlenku węgla. Wysunęli teorię, że supernowa eksplodowała wewnątrz czegoś, na swojej drodze do przekształcenia się w mgławicę planetarną. Obliczenia teoretyczne potwierdziły hipotezę naukowców.

Autorzy uważają, że eksplodował biały karzeł, który okrążył gwiazdę typu AGB (asymptotycznej gałęzi olbrzymów), która stopniowo traciła swoją masę z powodu wiatru gwiazdowego. Kiedy utrata masy nagle się zatrzymała, wokół gwiazdy utworzyła się materialna powłoka - pierścień materii, z którego mogła w końcu uformować się mgławica planetarna. Fala eksplozji termojądrowej białego karła uderzyła w tę skorupę, co doprowadziło do dodatkowego powolnego wzmocnienia światła, które zaobserwowali astronomowie. Naukowcy zauważają, że w rzeczywistości eksplozja supernowej LSQ14fmg była połączeniem jądra gwiazdy AGB i krążącego w niej białego karła.

Astronomowie w trakcie analizy archiwalnych zdjęć okolic Jowisza, wykonanych przez naziemny teleskop CFHT, znaleźli 45 kandydatów na wsteczne nieregularne satelity tej gigantycznej planety. Może to oznaczać, że łączna liczba takich około kilometrowych ciał może sięgać kilkuset, a teleskopy przeglądowe nowej generacji powinny pomóc w ich wykryciu. Badanie zostało opublikowane na stronie arXiv.org.

Przez długi czas Jowisz był uważany za rekordzistę pod względem liczby satelitów, wypatrzono ich już 79, ale niedawno Saturn, druga pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego, wyprzedził go na tym polu. Gwałtowny wzrost liczby znanych satelitów największej planety Układu Słonecznego nastąpił w ciągu ostatnich 20 lat w związku z rozwojem technik obserwacji astronomicznych. Uważa się, że nowo odkryte nieregularne satelity Jowisza, które są małych rozmiarów, powstały gdzie indziej i zostały przechwycone przez grawitację tej planety we wczesnym Układzie Słonecznym, przy czym mechanizm przechwytywania wciąż pozostaje niejasny. 

Edward Ashton, Matthew Beaudoin i Brett Gladman z University of British Columbia opublikowali wyniki analizy 60 zdjęć nieba o powierzchni jednego stopnia kwadratowego wokół Jowisza, wykonanych we wrześniu 2010 r. przy użyciu 340-megapikselowej kamery MegaPrime zamontowanej na CFHT (Teleskop Kanada-Francja-Hawaje). Celem pracy było poszukiwanie nowych nieregularnych satelitów Jowisza, których wymiary nie przekraczają kilometra.

W rezultacie astronomom udało się znaleźć 52 obiekty o jasności gwiazdowej do 25,7 magnitudo, których charakterystyka ruchu była podobna do charakterystyki ruchu hipotetycznych satelitów Jowisza. Zdaniem naukowców wielkość obiektów nie przekracza 800 metrów. Siedem z najjaśniejszych wykrytych z nich okazało się już znanymi nieregularnymi satelitami Jowisza, reszta została uznana za kandydatów na satelity wsteczne planety, to znaczy ich kierunek orbity nie pokrywa się z kierunkiem obrotu Jowisza. Teraz te obiekty oczekują potwierdzenia swojego statusu na podstawie wieloletnich obserwacji.

Ogólny szacunek liczby wstecznych nieregularnych satelitów Jowisza o promieniu ponad 400 metrów, dokonany przez naukowców na podstawie danych obserwacyjnych, wynosi do 600 obiektów. Astronomowie nie planują dalszych obserwacji nowo odkrytych obiektów; oczekuje się, że zrobią to inned naziemne teleskopy.

Astronomowie odkryli gwiazdę neutronową, która posiada najpotężniejsze pole magnetyczne, jakie kiedykolwiek udało się zaobserwować we Wszechświecie. Dokładne obliczenia wykazały, że jej pole magnetyczne jest kilkadziesiąt milionów razy silniejsze od pola, jakie naukowcy zdołali wytworzyć w laboratorium na Ziemi.

Zespół naukowców z Chińskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu Eberharda i Karola w Tybindze badał sygnały rentgenowskie, emitowane przez gwiazdę neutronową o nazwie GRO J1008-57. Jest to akreujący pulsar rentgenowski – na jego powierzchnię regularnie opada materiał, powodując okresowe energetyczne rozbłyski rentgenowskie, które my możemy wykrywać z pomocą teleskopów.

Pulsar GRO J1008-57 emituje potężne wiązki promieniowania elektromagnetycznego, które okresowo omiatają Ziemię niczym promień latarni morskiej. W sierpniu 2017 roku, zespół badawczy prowadził obserwacje gwiazdy z pomocą teleskopu HXMT (Hard X-ray Modulation Telescope) i zauważył sygnaturę, zwaną rezonansowym rozpraszaniem cyklotronowym (CRSF), która pojawia się, gdy fotony promieniowania rentgenowskiego rozpraszają elektrony plazmy na powierzchni.

Zjawisko to miało energię 90 keV. Na tej podstawie, astronomowie obliczyli, że pole magnetyczne pulsara GRO J1008-57 wynosi aż miliard tesli (T). To zdecydowanie najpotężniejsze pole magnetyczne, jakie kiedykolwiek wykryto we Wszechświecie. Dla porównania, najsilniejsze pole magnetyczne, jakie udało się wytworzyć w laboratorium, miało zaledwie 1200 tesli.

Naukowcy przypuszczają, że we Wszechświecie mogą istnieć ciała niebieskie z jeszcze silniejszym polem magnetycznym. Magnetary to jeden z rodzajów gwiazd neutronowych, które według szacunków, mogą mieć pole magnetyczne o wartości nawet 100 miliardów tesli.