Wielka Czerwona Plama na Jowiszu drga jak galaretka: naukowcy zaskoczeni nowym odkryciem

Wielka Czerwona Plama na Jowiszu od wieków fascynuje astronomów swoją potęgą i tajemniczością. Ten gigantyczny antycyklon, będący największą burzą w Układzie Słonecznym, od lat jest obiektem intensywnych badań. Najnowsze obserwacje przeprowadzone za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble'a ujawniły zaskakujące zjawisko: Plama zaczęła wykazywać oscylacje, przypominające drgania miski galaretki.

Wielka Czerwona Plama, zlokalizowana na południowej półkuli Jowisza, to ogromny wir atmosferyczny o średnicy przekraczającej 16 000 kilometrów. Jej charakterystyczny czerwony kolor i imponujące rozmiary czynią ją jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów w naszym Układzie Słonecznym. Od momentu jej odkrycia w XVII wieku, Plama była uważana za stosunkowo stabilną strukturę, choć w ostatnich dekadach zaobserwowano jej stopniowe kurczenie się.

Najnowsze badania, prowadzone przez zespół z Centrum Lotów Kosmicznych Goddard NASA, przyniosły jednak niespodziewane odkrycie. Dzięki wysokiej rozdzielczości zdjęć z Hubble'a, naukowcy zauważyli, że Wielka Czerwona Plama nie tylko zmienia swoje rozmiary, ale również wykazuje regularne oscylacje. Plama na przemian kurczy się i rozszerza, a jej ruch przypomina drgania galaretki.

Image

Amy Simon, główna autorka badań, podkreśla, że choć wcześniej obserwowano niewielkie zmiany w ruchu Plamy w zależności od długości geograficznej, to oscylacje w jej rozmiarze są nowym i zaskakującym zjawiskiem. "Dzięki wysokiej rozdzielczości Hubble'a możemy stwierdzić, że Plama zdecydowanie kurczy się i rozszerza, jednocześnie poruszając się szybciej lub wolniej. To było bardzo nieoczekiwane i obecnie nie mamy hydrodynamicznego wyjaśnienia dla tego zjawiska" – mówi Simon.

Przyczyna tych oscylacji pozostaje nieznana. Atmosfera Jowisza jest niezwykle dynamiczna i złożona, co utrudnia identyfikację konkretnych mechanizmów odpowiedzialnych za takie zachowanie Plamy. Naukowcy spekulują, że może to być związane z interakcjami między różnymi warstwami atmosfery, zmianami w prędkości wiatru czy wpływem fal grawitacyjnych. Jednak bez dalszych badań trudno o jednoznaczne wnioski.

Warto zaznaczyć, że obserwacje te były możliwe dzięki programowi OPAL (Outer Planet Atmospheres Legacy), który od 2014 roku regularnie monitoruje atmosfery zewnętrznych planet Układu Słonecznego za pomocą teleskopu Hubble'a. Dzięki temu naukowcy mogą śledzić długoterminowe zmiany w atmosferach tych planet i lepiej zrozumieć zachodzące w nich procesy.

Odkrycie oscylacji w Wielkiej Czerwonej Plamie otwiera nowe kierunki badań nad dynamiką atmosfery Jowisza. Lepsze zrozumienie tego zjawiska może dostarczyć cennych informacji na temat mechanizmów rządzących atmosferami gazowych olbrzymów, a także pomóc w przewidywaniu przyszłych zmian w tych planetach.

Image

Naukowcy planują kontynuować obserwacje Wielkiej Czerwonej Plamy, mając nadzieję na zebranie większej ilości danych, które pozwolą na rozwikłanie tej zagadki. Dalsze badania mogą również przyczynić się do lepszego zrozumienia, jak podobne zjawiska mogą występować na innych planetach, zarówno w naszym Układzie Słonecznym, jak i poza nim.

Wielka Czerwona Plama od wieków stanowi symbol tajemnic Jowisza. Nowe odkrycia pokazują, że mimo wieloletnich badań, planeta ta wciąż kryje w sobie wiele niespodzianek, które czekają na odkrycie przez przyszłe pokolenia astronomów.