Tajemniczy olbrzym krąży wokół czerwonego karła - czy to planeta czy brązowy karzeł?

Izraelscy astronomowie dokonali fascynującego odkrycia, które może zmienić nasze rozumienie egzoplanet i procesów formowania się układów planetarnych. Przy użyciu jednego z najdokładniejszych spektrografów na świecie, instrumentu HARPS, zidentyfikowali niezwykły obiekt krążący wokół czerwonego karła GJ 2126. Obiekt ten, nazwany GJ 2126 b, może być albo masywną planetą podobną do Jowisza, albo tajemniczym brązowym karłem - kosmicznym obiektem, który zajmuje pośrednią pozycję między gwiazdą a planetą gazową.

Czerwony karzeł GJ 2126, wokół którego krąży nowo odkryty obiekt, znajduje się stosunkowo blisko nas - zaledwie 124 lata świetlne od Ziemi. To gwiazda typu widmowego M0V, której promień wynosi 0,73 promienia naszego Słońca, a masa to około 0,65 masy Słońca. Temperatura powierzchni tej gwiazdy sięga 4159 kelwinów, co jest wartością znacznie niższą niż temperatura powierzchni naszego Słońca, która wynosi około 5778 kelwinów.

Szczegóły tego przełomowego odkrycia zostały opublikowane w formie preprintu na portalu arXiv, gdzie naukowcy przedstawili wyniki swoich badań przed oficjalną publikacją w recenzowanym czasopiśmie naukowym.

Co czyni GJ 2126 b tak wyjątkowym obiektem? Przede wszystkim jego niezwykle wydłużona orbita. Większość znanych egzoplanet krążących wokół czerwonych karłów porusza się po orbitach zbliżonych do okręgu. Tymczasem GJ 2126 b ma jedną z najbardziej eliptycznych orbit wśród planet okrążających gwiazdy tego typu. Pełny obieg wokół swojej gwiazdy macierzystej zajmuje mu 272,7 dnia ziemskiego.

Naukowcy oszacowali, że minimalna masa GJ 2126 b wynosi około 1,3 masy Jowisza, co już klasyfikuje go jako gigantyczną planetę gazową. Jednak badacze podkreślają, że rzeczywista masa tego obiektu może być znacznie większa. Jeśli dalsze badania potwierdzą tę hipotezę, GJ 2126 b może zostać zaklasyfikowany jako brązowy karzeł - tajemniczy obiekt kosmiczny, który jest zbyt masywny, by być planetą, ale zbyt mały, by rozpalić wewnętrzne reakcje termojądrowe i stać się pełnoprawną gwiazdą.

Do odkrycia tej intrygującej egzoplanety astronomowie wykorzystali zaawansowaną metodę prędkości radialnej, która pozwala wykrywać niewidoczne planety poprzez obserwację subtelnych wahań ruchu gwiazdy. Gdy masywny obiekt - taki jak planeta czy brązowy karzeł - krąży wokół gwiazdy, jego grawitacja powoduje, że gwiazda wykonuje niewielkie ruchy oscylacyjne. Te drobne wahania można wykryć za pomocą precyzyjnych instrumentów, takich jak spektrograf HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher), zamontowany na 3,6-metrowym teleskopie Europejskiego Obserwatorium Południowego w Chile.

Badacze przeanalizowali 112 obserwacji zebranych przez HARPS, korzystając z bogatej bazy danych HARPS-RVBank, która zawiera ponad 250 000 pomiarów dotyczących 5239 gwiazd. Ta imponująca kolekcja danych pozwoliła astronomom na precyzyjne określenie parametrów orbity GJ 2126 b oraz oszacowanie jego minimalnej masy.

Odkrycie GJ 2126 b ma istotne znaczenie dla naszego rozumienia procesów formowania się układów planetarnych. Naukowcy od dawna zastanawiają się, w jaki sposób tak masywne obiekty mogą powstać wokół stosunkowo niewielkich gwiazd, jakimi są czerwone karły. Wysoka ekscentryczność orbity GJ 2126 b sugeruje, że obiekt ten mógł uformować się w sposób odmienny od typowych planet w takich układach, lub że na jego obecną orbitę mogły wpłynąć interakcje z innymi ciałami w systemie.

Zespół badawczy planuje kontynuować obserwacje GJ 2126 b, aby dokładniej określić jego promień oraz ustalić rzeczywistą masę. Te parametry pozwolą naukowcom lepiej zrozumieć skład i naturę tego intrygującego obiektu. Jeśli okaże się, że GJ 2126 b jest rzeczywiście brązowym karłem, będzie to cenne odkrycie, ponieważ obiekty tego typu są stosunkowo rzadkie i trudne do wykrycia.

Odkrycie GJ 2126 b przypomina nam, jak różnorodne mogą być układy planetarne we Wszechświecie. Podczas gdy nasz Układ Słoneczny z jego względnie okrągłymi orbitami i wyraźnym rozgraniczeniem między planetami a gwiazdą centralną może wydawać się typowy, coraz więcej dowodów sugeruje, że istnieje ogromna różnorodność konfiguracji planet i gwiazd. Każde nowe odkrycie, takie jak GJ 2126 b, przybliża nas do lepszego zrozumienia procesów kosmicznych i ewolucji układów planetarnych.

W miarę jak technologie obserwacyjne stają się coraz bardziej zaawansowane, a naukowcy gromadzą coraz więcej danych, możemy spodziewać się kolejnych fascynujących odkryć, które będą rzucać nowe światło na zagadkowe obiekty, takie jak GJ 2126 b, i poszerzać naszą wiedzę o kosmicznym sąsiedztwie Ziemi.