Tajemnicze pulsacje Wielkiej Czerwonej Plamy - Jowisz zaskakuje astronomów niewyjaśnionym zjawiskiem

Wielka Czerwona Plama na Jowiszu, największy znany wir atmosferyczny w Układzie Słonecznym, od dawna fascynuje naukowców i miłośników astronomii. Jednak najnowsze obserwacje przeprowadzone za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble'a ujawniły zaskakujące i dotąd nieznane zachowanie tego gigantycznego zjawiska atmosferycznego, stawiając przed astronomami nowe pytania i wyzwania badawcze.

W okresie od grudnia 2023 do marca 2024 roku, gdy Jowisz znajdował się w odległości od 630,3 do 824,8 milionów kilometrów od Słońca, naukowcy prowadzili intensywne obserwacje Wielkiej Czerwonej Plamy. Dzięki precyzyjnym danym zebranym przez teleskop Hubble'a, udało się odkryć, że ta ogromna burza, która mogłaby pochłonąć całą Ziemię, podlega nieoczekiwanym oscylacjom w swoim kształcie i rozmiarze.

Obserwacje wykazały, że Wielka Czerwona Plama przechodzi przez cykl zmian trwający około 90 dni. W tym czasie jej eliptyczny kształt ulega deformacjom, przypominającym drgania galaretki. Co więcej, naukowcy zaobserwowali, że wraz ze zmianami kształtu, zmienia się również prędkość wiatru w obrębie burzy. Wielka Czerwona Plama na przemian przyspiesza i zwalnia, co prowadzi do interakcji z otaczającymi ją strumieniami atmosferycznymi.

Image

Jednym z najbardziej intrygujących aspektów tych odkryć jest fakt, że jądro Wielkiej Czerwonej Plamy wykazuje największą jasność w ultrafiolecie właśnie wtedy, gdy burza osiąga swój maksymalny rozmiar w cyklu oscylacji. Sugeruje to, że w tych momentach dochodzi do zmniejszenia absorpcji mgły w górnych warstwach atmosfery Jowisza. To zjawisko może mieć kluczowe znaczenie dla zrozumienia dynamiki atmosferycznej nie tylko na Jowiszu, ale potencjalnie również na innych gazowych olbrzymach w naszym Układzie Słonecznym i poza nim.

Warto podkreślić, że jest to pierwszy raz, kiedy astronomowie dysponowali odpowiednią częstotliwością obrazowania, aby zaobserwować tak subtelne oscylacje. Dzięki wysokiej rozdzielczości zdjęć z teleskopu Hubble'a, naukowcy mogli dostrzec, jak Wielka Czerwona Plama kurczy się i rozszerza, jednocześnie przyspieszając i zwalniając. Co ciekawe, dla tego zachowania obecnie nie istnieje żadne hydrodynamiczne wyjaśnienie, co otwiera nowe obszary badań dla teoretyków i modelarzy atmosferycznych.

Wielka Czerwona Plama, będąca rodzajem antycyklonu, jest obserwowana od co najmniej 150 lat. Jednak te nowe odkrycia pokazują, że nawet tak długo badane zjawisko może skrywać nieoczekiwane tajemnice. Fakt, że burza o tak ogromnych rozmiarach i długim czasie trwania podlega regularnym oscylacjom, stawia przed naukowcami nowe pytania dotyczące stabilności i dynamiki struktur atmosferycznych na gazowych olbrzymach.

Obserwacje te były częścią specjalnego programu badawczego skupionego na Wielkiej Czerwonej Plamie, chociaż teleskop Hubble'a regularnie monitoruje Jowisza i inne planety zewnętrzne w ramach programu Outer Planet Atmospheres Legacy (OPAL). Zrozumienie zachowania największego systemu burzowego Jowisza może dostarczyć szerszych wniosków dotyczących teorii huraganów na Ziemi, a nawet zjawisk meteorologicznych na planetach poza naszym Układem Słonecznym.

Odkrycie tych nieoczekiwanych oscylacji Wielkiej Czerwonej Plamy podkreśla, jak wiele jeszcze musimy się nauczyć o naszych kosmicznych sąsiadach. Jowisz, mimo że jest jedną z najdłużej badanych planet, wciąż potrafi nas zaskoczyć. Te nowe obserwacje nie tylko poszerzają naszą wiedzę o największej planecie Układu Słonecznego, ale także stawiają przed naukowcami nowe wyzwania w zrozumieniu dynamiki atmosferycznej na skalę planetarną.

Image

Badania te mają również szersze implikacje dla naszego rozumienia egzoplanet. Wiele odkrytych planet pozasłonecznych to gazowe olbrzymy, często większe od Jowisza. Zrozumienie dynamiki atmosferycznej na Jowiszu może pomóc w interpretacji obserwacji tych odległych światów i przewidywaniu, jakie zjawiska atmosferyczne mogą tam występować.

Odkrycie oscylacji Wielkiej Czerwonej Plamy przypomina nam również o znaczeniu długoterminowych, systematycznych obserwacji ciał niebieskich. Tylko dzięki cierpliwemu gromadzeniu danych przez wiele miesięcy naukowcy byli w stanie dostrzec te subtelne, ale znaczące zmiany. Podkreśla to wartość misji takich jak teleskop Hubble'a, które umożliwiają prowadzenie ciągłych obserwacji przez długie okresy.

W miarę jak naukowcy będą analizować te dane i prowadzić dalsze obserwacje, możemy spodziewać się nowych teorii i modeli próbujących wyjaśnić zaobserwowane oscylacje. Być może doprowadzi to do przełomu w naszym rozumieniu dynamiki atmosferycznej gazowych olbrzymów, a nawet do rewizji niektórych założeń dotyczących długotrwałych struktur atmosferycznych na planetach typu jowiszowego.

Niezależnie od tego, jakie wyjaśnienia ostatecznie zostaną zaproponowane, jedno jest pewne: Wielka Czerwona Plama Jowisza, mimo swojej długiej historii obserwacji, wciąż ma nam wiele do zaoferowania w kwestii naukowych odkryć i inspiracji. To fascynujące zjawisko pozostaje żywym dowodem na to, że Wszechświat, nawet w najbliższym sąsiedztwie Ziemi, wciąż kryje tajemnice czekające na odkrycie.