Tajemnicza siła rozrywa położoną najbliżej Ziemi gromadę gwiazd

Kategorie: 

Źródło: ESA/Gaia/DPAC

Dane pochodzące z satelity Gaia wskazują, że najbliżej położona Słońca gromada gwiazd jest rozdzierana przez siły grawitacyjne masywnego obiektu, którego nie jesteśmy w stanie zobaczyć. Zdaniem astronomów, odpowiedzialna za to zjawisko może być ciemna materia.

 

Naukowcy z Europejskiej Agencji Kosmicznej i Europejskiego Obserwatorium Południowego skupili się w swoich badaniach nad gromadą gwiazd Hiady, która znajduje się ponad 153 lata świetlne od Słońca w gwiazdozbiorze Byka.

 

Gromada ta jest dobrze widoczna dla obserwatorów nieba zarówno na półkuli północnej, jak i półkuli południowej. Teleskopy pozwoliły również dostrzec setki mniej widocznych gwiazd, znajdujących się w kulistym obszarze przestrzeni o średnicy około 60 lat świetlnych.

 

Gromady gwiazd w naturalny sposób tracą swoje gwiazdy, gdy te przemieszczają się w obszarze gromady i przyciągają się grawitacyjnie. Ruchy te nieznacznie zmieniają prędkości gwiazd, a niektóre z nich przemieszczają się do krawędzi gromady.

 

Stamtąd gwiazdy mogą zostać zmiecione przez grawitację galaktyki, tworząc dwa długie ogony pływowe – jeden podąża za gromadą gwiazd, a drugi rozciąga się przed nią. Ogony pływowe zostały dobrze zbadane w zderzających się galaktykach, lecz do niedawna nikt ich nie zauważył w gromadzie Hiady.

Aby wykryć ogony pływowe, należy ustalić, które gwiazdy na niebie poruszają się podobnie do gromady gwiazd. Satelita Gaia potrafi precyzyjnie mierzyć odległość i ruchy ponad miliarda gwiazd w Drodze Mlecznej, jednak poprzednie próby określenia ogonów pływowych zakończyły się ograniczonym sukcesem, gdyż naukowcy nie zdołali zlokalizować wszystkich pasujących gwiazd.

 

Teraz naukowcy przeprowadzili symulacje komputerowe, które pozwoliły uwzględnić tysiące kolejnych gwiazd, rozciągających się na odległość tysięcy lat świetlnych, tworząc dwa ogromne ogony pływowe. Obiekty te były dawniej częścią Hiady. Jednocześnie wykazano, że w samej gromadzie brakuje gwiazd.

 

Kolejne symulacje wykazały, że podobne zjawisko mogłoby wywołać oddziaływanie grawitacyjne obiektu o masie około 10 milionów razy większej od masy Słońca. W okolicy gromady gwiazd nie znaleziono żadnego obiektu o takiej masie. Naukowcy wskazują jednak, że winne mogą tutaj być skupiska ciemnej materii. Choć co do tego nie ma pewności, badacze kontynuują swoją pracę, poszukując ogonów pływowych w innych, bardziej odległych gromadach gwiazd.

 

Ocena: 

Nie ma jeszcze ocen
Dodaj komentarz