Satelita pogodowy zaobserwował Wielkie Zaciemnienie Betelgezy

Kategorie: 

Źródło: Nature/ Himawari-8

Japońscy astronomowie obserwowali Wielkie Zaciemnienie Betelgezy, które nastąpiło w latach 2019-2020, w niezwykły sposób - za pomocą satelity meteorologicznego. Dzięki satelicie Himawari-8 naukowcy ustalili, że za rekordowy spadek jasności może odpowiadać zarówno chmura pyłu, jak i lokalny spadek temperatury gwiazdy. Artykuł został opublikowany w czasopiśmie Nature Astronomy.

 

Betelgeza jest jednym z najlepiej zbadanych czerwonych nadolbrzymów i znajduje się na końcu swojej ścieżki życiowej - oczekuje się, że w ciągu najbliższych dziesięciu tysięcy lat gwiazda może eksplodować jako supernowa typu II. Między końcem 2019 r. a początkiem 2020 r. Betelgeza przyciemniła się w zakresie optycznym o około 1,2 magnitudo, co stanowiło historyczną minimalną jasność i otrzymało oznaczenie „Wielkie Zaciemnienie”.

 

Astronomowie mieli kilka hipotez wyjaśniających spadek jasności gwiazdy, takich jak lokalny spadek efektywnej temperatury gwiazdy, zaciemnienie przez obłok pyłu, który właśnie uformował się lub przeszedł przez dysk gwiazdy, czy zmiana średnicy kątowej Betelgezy. Hipoteza pyłu otrzymała kilka potwierdzeń, chociaż istniały również dowody na wersje niezwiązane z pyłem.

 

Zespół astronomów kierowany przez Daisuke Taniguchi z Uniwersytetu Tokijskiego powiedział, że był w stanie zaobserwować Wielkie Zaciemnienie Betelgezy w niezwykły sposób przy użyciu japońskiego geostacjonarnego satelity meteorologicznego Himawari-8. Wykonuje zdjęcia całego dysku Ziemi co 10 minut za pomocą instrumentu AHI (Advanced Himawari Imager), który działa w zakresie optycznym i podczerwonym. Jednocześnie za każdym razem w kadr wchodzi obszar przestrzeni kosmicznej wokół krawędzi ziemskiego dysku, w którym znajduje się pewna liczba gwiazd, w tym Betelgeza. Dzięki temu naukowcy byli w stanie skatalogować krzywe jasności Betelgeuse między styczniem 2017 r. a czerwcem 2021 r. przy użyciu danych obserwacyjnych w zakresie długości fali 0,45-13,5 mikrometra i śledzić dynamikę Wielkiego Zaciemnienia.

Dynamika parametrów Betelgeuse na przestrzeni 4,5 roku obserwacji.

Naukowcy doszli do wniosku, że spadek efektywnej temperatury gwiazdy i zwiększona absorpcja promieniowania Betelgeuse przez pył w pobliżu jej fotosfery mogły prawie w równym stopniu przyczynić się do Wielkiego Zaciemnienia. Ponadto możliwe jest, że w dolnej części fotosfery gwiazdy w styczniu 2019 roku pojawiła się fala uderzeniowa, która rozprzestrzeniła się w zewnętrznej powłoce Betelgeuse i przeszła przez wiązkę ciepłego gazu poza fotosferą gwiazdy. 

Ocena: 

5
Średnio: 5 (1 vote)
Dodaj komentarz