Rewolucja w astronomii! Tajemnicza planeta ukrywa się tuż pod naszym nosem

Czy naprawdę znamy nasz własny Układ Słoneczny? Ta fundamentalna kwestia, którą wydawaliśmy się mieć już rozstrzygniętą, znów staje pod znakiem zapytania. Najnowsze badanie naukowców z Princeton University sugeruje istnienie ukrytej planety, która mogłaby całkowicie zmienić nasze rozumienie kosmicznego sąsiedztwa.

Międzynarodowy zespół badaczy pod przewodnictwem astrofizyka Amira Siraja analizował orbity około 50 obiektów w Pasie Kuipera - rozległym regionie poza Neptunem pełnym lodowych ciał, w tym Plutona. Naukowcy zauważyli coś niezwykłego - te odległe obiekty są nachylone pod kątem około 15 stopni względem płaszczyzny, na której krążą pozostałe planety Układu Słonecznego.

Po wykluczeniu innych możliwych wyjaśnień, zespół doszedł do intrygującego wniosku - tylko ukryta planeta mogłaby powodować takie zaburzenie. Nazwali ją “Planetą Y”.

“Rozpoczęliśmy próby znalezienia wyjaśnień innych niż planeta, które mogłyby tłumaczyć to nachylenie, ale odkryliśmy, że naprawdę potrzebna jest tam planeta” - wyjaśnił Siraj w rozmowie z mediami. “Ten artykuł nie jest odkryciem planety, ale z pewnością jest odkryciem zagadki, której prawdopodobnym rozwiązaniem jest planeta.”

Według przeprowadzonych symulacji komputerowych, Planeta Y mogłaby mieć masę między Ziemią a Merkurym, krążąc w odległości 100-200 razy większej od dystansu Ziemia-Słońce. To znacznie bliżej niż hipotetyczna “Planeta X” (znana również jako Planeta Dziewięć), której istnienie zasugerowano w 2016 roku, a która miałaby krążyć aż 550 razy dalej od Słońca niż Ziemia.

Co istotne, obie hipotetyczne planety mogłyby współistnieć. Podczas gdy Planeta X wyjaśniałaby zgrupowanie niektórych obiektów Pasa Kuipera o podobnych parametrach orbitalnych, Planeta Y tłumaczyłaby nachylenie płaszczyzny orbitalnej innych ciał w tym regionie.

Odkrycie to wpisuje się w fascynującą historię poszukiwań “brakujących” planet w naszym Układzie Słonecznym. Po odkryciu Neptuna w 1846 roku, astronomowie kontynuowali poszukiwania kolejnej planety. W XX wieku Percival Lowell spopularyzował koncepcję “Planety X”. Gdy w 1930 roku odkryto Plutona, początkowo uznano go za dziewiątą planetę, jednak w 2006 roku został zdegradowany do statusu planety karłowatej.

Dlaczego tak trudno znaleźć te potencjalne planety? Pas Kuipera to ciemny, odległy region Układu Słonecznego, gdzie obiekty otrzymują bardzo mało światła słonecznego, co czyni je niezwykle trudnymi do zaobserwowania standardowymi teleskopami. Jednak ta sytuacja wkrótce może się zmienić.

Obserwatorium Very Rubin, wyposażone w największy na świecie cyfrowy aparat, rozpoczyna właśnie 10-letni program obserwacji nieba. Teleskop będzie wykonywał zdjęcia co 40 sekund przez 8-12 godzin każdej nocy, wielokrotnie skanując całe niebo. Naukowcy spodziewają się, że obiekt odkryje tysiące nowych ciał niebieskich, potencjalnie włącznie z Planetami X i Y - o ile rzeczywiście istnieją.

“Myślę, że w ciągu pierwszych dwóch, trzech lat pracy obserwatorium stanie się to całkowicie jasne” - przewiduje Siraj. “Jeśli Planeta Y znajduje się w polu widzenia teleskopu, będzie on w stanie wykryć ją bezpośrednio.”

Czy rzeczywiście stoimy u progu rewolucji w rozumieniu naszego kosmicznego podwórka? Czy będziemy musieli przepisać podręczniki astronomii? Odpowiedzi na te pytania mogą nadejść znacznie szybciej, niż moglibyśmy przypuszczać. Jedno jest pewne - nasz Układ Słoneczny wciąż skrywa fascynujące tajemnice czekające na odkrycie.

Źródła:

https://eos.org/articles/a-survey-of-the-kuiper-belt-hints-at-an-unseen…
https://earthsky.org/space/planet-y-hiding-solar-system-kuiper-belt/
https://www.cnn.com/2025/10/03/science/planet-y-solar-system-study
https://www.livescience.com/space/planets/planet-y-theory-hints-at-hidd…
https://www.earth.com/news/planet-y-signs-of-a-world-hiding-in-our-sola…