Niezwykły kształt asteroidy 2024 YR4, która zagrażała Ziemi, zaskakuje naukowców - wygląda jak spodek

Asteroidy zazwyczaj kojarzą się nam z nieregularnymi bryłami przypominającymi kosmiczne ziemniaki. Jednak najnowsze odkrycie międzynarodowego zespołu naukowców całkowicie przełamuje ten stereotyp. Asteroida 2024 YR4, która jeszcze niedawno budziła niepokój jako potencjalne zagrożenie dla naszej planety, okazała się mieć zaskakująco nietypowy kształt, co czyni ją wyjątkowym obiektem w naszym Układzie Słonecznym.

Obserwacje przeprowadzone w lutym 2025 roku za pomocą teleskopu Gemini South w Chile rzuciły nowe światło na ten kosmiczny obiekt. Astronomowie zdołali uchwycić szczegółowe dane zaledwie półtora miesiąca po pierwszym odkryciu asteroidy. To, co ujrzeli, całkowicie zaprzeczało dotychczasowym wyobrażeniom o typowej asteroidzie.

Zamiast oczekiwanego nieregularnego kształtu, 2024 YR4 przypomina raczej płaski dysk, przywodzący na myśl krążek hokejowy. Przy średnicy około 60 metrów, asteroida ta stanowi fascynujący przypadek dla badaczy, którzy przyzwyczajeni są do obserwowania bardziej wydłużonych i asymetrycznych obiektów kosmicznych.

Równie niezwykłe jak jej kształt jest tempo rotacji asteroidy. 2024 YR4 obraca się wokół własnej osi z imponującą prędkością, wykonując pełny obrót zaledwie w ciągu 20 minut. Ta szybka rotacja w połączeniu z dyskowatym kształtem stanowi intrygującą zagadkę dla naukowców badających powstawanie i ewolucję małych ciał niebieskich.

Naukowcy uważają, że 2024 YR4 pochodzi z głównego pasa asteroid znajdującego się między orbitami Marsa i Jowisza. Analizy spektroskopowe sugerują, że obiekt jest bogaty w krzemiany, co jest typowe dla wielu asteroid w tym regionie. Jednak jej niezwykły kształt podważa dotychczasowe teorie dotyczące procesów formowania się tych obiektów.

Badacze spekulują, że nietypowy dyskowy kształt asteroidy mógł powstać w wyniku szczególnych warunków podczas jej formowania lub poprzez serię zderzeń, które stopniowo "ścierały" materiał z jej powierzchni, pozostawiając płaską strukturę. Inną możliwością jest, że 2024 YR4 mogła być niegdyś częścią większego ciała, które rozpadło się na skutek kolizji kosmicznej.

Historia tej asteroidy jest równie fascynująca jak jej kształt. Gdy obiekt został po raz pierwszy zaobserwowany na początku roku, zarówno NASA jak i Europejska Agencja Kosmiczna oszacowały prawdopodobieństwo jej uderzenia w Ziemię na około 3%, co wywołało pewien niepokój w społeczności naukowej. Na szczęście, bardziej szczegółowe obliczenia trajektorii przeprowadzone w ostatnich miesiącach obniżyły to ryzyko praktycznie do zera w perspektywie najbliższych stu lat.

Co ciekawe, mimo że Ziemia wydaje się być bezpieczna, istnieje około 3,8% szans, że 2024 YR4 zderzy się z Księżycem. Naukowcy uspokajają jednak, że nawet gdyby doszło do takiego zderzenia, nie wpłynęłoby to znacząco na orbitę naszego naturalnego satelity. Księżyc, który przez miliardy lat swojej historii przetrwał niezliczone uderzenia, w tym znacznie większych obiektów, z łatwością wytrzymałby kolizję z 60-metrową asteroidą.

Orbita 2024 YR4 jest również interesująca z perspektywy ziemskich obserwatorów. Asteroida zbliża się do naszej planety mniej więcej co cztery lata, co daje astronomom regularną okazję do jej badania. Niestety, już w przyszłym tygodniu obiekt oddali się na tyle, że nie będzie możliwa jego dalsza obserwacja z Ziemi przy użyciu obecnych technologii.

Nie oznacza to jednak końca badań nad tym intrygującym obiektem. Naukowcy zaplanowali dodatkowe obserwacje w nadchodzących tygodniach przy wykorzystaniu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Ten najbardziej zaawansowany instrument obserwacyjny, jaki ludzkość kiedykolwiek wysłała w kosmos, powinien dostarczyć jeszcze bardziej szczegółowych danych na temat składu i właściwości fizycznych 2024 YR4.

Odkrycie tak nietypowego kształtu asteroidy jest kolejnym dowodem na to, jak różnorodne mogą być obiekty w naszym Układzie Słonecznym. Każda nowa obserwacja i każde nowe odkrycie przybliża nas do lepszego zrozumienia procesów, które ukształtowały nasze kosmiczne sąsiedztwo.

Badania nad 2024 YR4 mają również praktyczne znaczenie dla programów obrony planetarnej. Zrozumienie różnorodności kształtów, składu i zachowania asteroid jest kluczowe dla opracowania skutecznych strategii odchylania tych obiektów, gdyby kiedykolwiek stanowiły realne zagrożenie dla naszej planety.

Na szczęście w przypadku 2024 YR4 możemy odetchnąć z ulgą. Ta niezwykła kosmiczna "kaczka" - jak żartobliwie nazywają ją niektórzy astronomowie ze względu na jej płaski kształt - nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla Ziemi i pozostanie fascynującym obiektem badań przez najbliższe dziesięciolecia.