Mamy pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury!

Kategorie: 

Źródło: Event Horizon Telescope Collaboration

Czekaliśmy lata, ale cierpliwość popłaciła. Zespół naukowców, który pracuje nad wielkim projektem Event Horizon Telescope (EHT), przedstawił pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury. Jest to zarazem pierwszy dowód potwierdzający istnienie tych kosmicznych obiektów.

 

Event Horizon Telescope wymagał kilku dekad pracy teoretycznej, obserwacyjnej i technicznej. Dyrektor projektu, Sheperd S. Doeleman, kierował międzynarodowym zespołem, składającym się z ponad 200 naukowców. Jego realizacja nie byłaby możliwa bez udziału współczesnej zaawansowanej technologii – dzięki połączonej pracy radioteleskopów z całego świata otrzymaliśmy jeden wielki wirtualny radioteleskop wielkości Ziemi.

Projekt naukowy skupia się na czarnych dziurach. W kwietniu 2017 roku, sieć radioteleskopów prowadziła obserwacje czarnej dziury w wielkiej galaktyce eliptycznej Messier 87, lub w skrócie M87. Obiekt ten jest oddalony o około 53 miliony lat świetlnych od Ziemi.

Czarna dziura w galaktyce M82, wizja artystyczna - źródło: ESO

Każdy radioteleskop zgromadził ogromne ilości danych, które zostały zapisane na specjalnych twardych dyskach i fizycznie przetransportowane do Instytutu Radioastronomii im. Maxa Plancka oraz Obserwatorium Haystack na Instytucie Technologicznym Massachusetts. Dane te zostały przeanalizowane przez specjalistyczne superkomputery i dopiero teraz widzimy efekty pracy.

 

Poniższe zdjęcie przedstawia „cień” czarnej dziury, który ma 40 miliardów kilometrów szerokości, a horyzont zdarzeń jest około 2,5 raza mniejszy. Na podstawie obserwacji ustalono, że czarna dziura w galaktyce M87 obraca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Co więcej, udało się też wyliczyć masę czarnej dziury niezależnie od ruchów gwiazd. Masa ta wynosi 6,5 miliarda mas Ziemi.

Zdjęcie czarnej dziury w galaktyce M82 - źródło: Event Horizon Telescope Collaboration

Projekt Event Horizon Telescope prowadził również obserwacje czarnej dziury Sagittarius A*, która położona jest w centrum Drogi Mlecznej w odległości 26 tysięcy lat świetlnych od Ziemi i posiada masę 4,3 miliona mas Słońca. Na fotografię „cienia” tej czarnej dziury będziemy musieli jeszcze poczekać, gdyż superkomputery wciąż przetwarzają pozyskane dane.

 

Mamy więc pierwszy dowód na istnienie czarnych dziur. Cała nasza wiedza o tych wielkich czarnych potworach pochodzi od zjawisk, które obserwujemy w ich otoczeniu. Projekt EHT będzie wciąż kontynuowany – w kolejnych latach przyłączone zostaną kolejne radioteleskopy i będziemy mogli prowadzić kolejne obserwacje, dzięki którym będziemy mogli poznawać czarne dziury.

 

Ocena: 

1
Średnio: 1 (1 vote)
Dodaj komentarz

Komentarze