Gigantyczne plamy na odległej gwieździe zachowują się inaczej niż słoneczne

Międzynarodowy zespół naukowców dokonał fascynującego odkrycia, które może zmienić nasze rozumienie aktywności gwiezdnej. Badacze z Instytutu Astrofizyki Leibniza, Uniwersytetu w Poczdamie i Obserwatorium Konkoly zaobserwowali niezwykły fenomen na powierzchni gwiazdy XX Triangulum, której zachowanie znacząco odbiega od znanych nam wzorców.

XX Triangulum, znajdująca się w odległości 640 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Trójkąta, może wydawać się podobna do naszego Słońca - jej masa jest tylko o 10% większa. Jednak różnice stają się wyraźne, gdy spojrzymy na jej rozmiary - promień gwiazdy jest dziesięciokrotnie większy niż słoneczny. To jednak nie wielkość gwiazdy przykuła uwagę naukowców, lecz niezwykłe zachowanie jej powierzchni.

Na XX Triangulum odkryto gigantyczną plamę gwiezdną, której rozmiary wprawiają w osłupienie - jej powierzchnia jest 10 000 razy większa niż największa zaobserwowana grupa plam słonecznych. To jednak nie tylko rozmiar plamy jest niezwykły. Najnowsze badania, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Nature Communications, ujawniły coś jeszcze bardziej intrygującego - całkowity brak przewidywalności w zachowaniu tych plam.

W przeciwieństwie do naszego Słońca, gdzie plamy pojawiają się i znikają w regularnych, jedenastoletnich cyklach, aktywność na powierzchni XX Triangulum wydaje się być całkowicie chaotyczna. To odkrycie stawia przed naukowcami nowe pytania o naturę procesów zachodzących we wnętrzach gwiazd i mechanizmy generowania pól magnetycznych.

Jak zauważa profesor Klaus Strassmeier, główny autor badania: "Zaobserwowaliśmy dynamikę plam gwiazdowych, która bardzo różni się od dynamiki plam słonecznych". To stwierdzenie może wydawać się proste, ale jego implikacje są daleko idące dla naszego rozumienia życia gwiazd i poszukiwania planet pozasłonecznych.

To właśnie wpływ na poszukiwanie egzoplanet stanowi jeden z najbardziej praktycznych aspektów tego odkrycia. Chaotyczne zachowanie plam na XX Triangulum może znacząco utrudniać wykrywanie planet krążących wokół podobnych gwiazd. Dzieje się tak, ponieważ nieregularne zmiany jasności gwiazdy spowodowane plamami mogą łatwo maskować lub imitować sygnały pochodzące od orbitujących planet.

Odkrycie to ma podwójne znaczenie dla astronomii. Z jednej strony dostarcza cennych informacji o procesach zachodzących we wnętrzach gwiazd i mechanizmach generowania pól magnetycznych. Z drugiej strony zmusza naukowców do udoskonalenia metod wykrywania egzoplanet, uwzględniających możliwość występowania tak nieregularnej aktywności gwiazdowej.

Badanie to pokazuje, jak wiele jeszcze musimy się nauczyć o gwiazdach, nawet tych pozornie podobnych do naszego Słońca. Każde takie odkrycie przybliża nas do lepszego zrozumienia wszechświata i procesów w nim zachodzących, jednocześnie przypominając nam o złożoności i różnorodności kosmicznych zjawisk.