Fascynujące zjawisko na niebie – jutro Polacy zobaczą zaćmienie Słońca

Już jutro, 29 marca 2025 roku, mieszkańcy Polski będą mogli zaobserwować wyjątkowe zjawisko astronomiczne – częściowe zaćmienie Słońca. To rzadka okazja, która przyciągnie uwagę zarówno pasjonatów astronomii, jak i przypadkowych obserwatorów nieba. Zjawisko rozpocznie się około godziny 11:33 i potrwa do około 13:13 czasu środkowoeuropejskiego, dając wszystkim blisko dwie godziny na obserwację tego niebiańskiego spektaklu.

W przeciwieństwie do całkowitego zaćmienia, podczas którego Księżyc całkowicie zasłania tarczę słoneczną, jutrzejsze zjawisko będzie zaćmieniem częściowym. Oznacza to, że nasz naturalny satelita zakryje jedynie fragment Słońca, tworząc charakterystyczny "nadgryziony" kształt na jego tarczy. Procent zakrycia będzie różnił się w zależności od lokalizacji w Polsce.

Najlepsze warunki do obserwacji będą mieli mieszkańcy północno-zachodniej części kraju. W Szczecinie Księżyc zakryje aż 15,41% tarczy Słońca, co uczyni to miasto najlepszym miejscem do obserwacji w całej Polsce. Nieco mniej szczęścia będą mieli mieszkańcy Gdańska, gdzie zakrycie osiągnie 12,71%. W środkowej części kraju zjawisko będzie nieco mniej spektakularne – w Poznaniu Księżyc zasłoni 11,35% Słońca, we Wrocławiu 9,31%, a w Łodzi 8,01%. Najmniejsze zakrycie będzie widoczne na południowym wschodzie – w Warszawie wyniesie ono 7,33%, a w Krakowie zaledwie 5,24%.

Moment maksymalnej fazy zaćmienia, czyli chwila, gdy Księżyc zakryje największą część Słońca, również będzie różnił się w zależności od miejsca obserwacji. W Szczecinie i Wrocławiu nastąpi on około godziny 12:22, w Poznaniu o 12:23, w Krakowie o 12:24, w Łodzi o 12:26, w Gdańsku o 12:27, a w Warszawie o 12:28.

Obserwacja zaćmienia Słońca wymaga zachowania szczególnych środków ostrożności. Bezpośrednie patrzenie na Słońce, nawet gdy jest częściowo zasłonięte przez Księżyc, może prowadzić do poważnych i nieodwracalnych uszkodzeń wzroku. Eksperci stanowczo odradzają patrzenie na zaćmienie gołym okiem lub przez zwykłe okulary przeciwsłoneczne, które nie zapewniają wystarczającej ochrony.

"Jedynym bezpiecznym sposobem bezpośredniej obserwacji Słońca, nawet podczas zaćmienia, jest użycie specjalnych filtrów słonecznych, które spełniają normę ISO 12312-2," podkreślają astronomowie. Takie okulary można nabyć w sklepach astronomicznych lub przez internet, jednak należy upewnić się, że posiadają one odpowiednie certyfikaty bezpieczeństwa.

Alternatywnym i równie bezpiecznym sposobem obserwacji jest metoda projekcji. Polega ona na rzutowaniu obrazu Słońca przez lunetę, lornetkę lub teleskop na biały ekran. Ważne jest jednak, aby nigdy nie patrzeć przez te przyrządy bezpośrednio na Słońce bez odpowiednich filtrów, gdyż może to spowodować natychmiastowe uszkodzenie wzroku.

Dla tych, którzy chcieliby doświadczyć tego zjawiska w towarzystwie ekspertów, Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego organizuje publiczne oglądanie zaćmienia. To doskonała okazja, aby nie tylko bezpiecznie obserwować to rzadkie wydarzenie, ale również dowiedzieć się więcej o samym zjawisku oraz innych sekretach wszechświata od profesjonalnych astronomów.

Warto zaznaczyć, że zaćmienie będzie widoczne tylko przy bezchmurnym niebie, dlatego obserwatorzy powinni śledzić prognozy pogody na jutro. Nawet jeśli warunki atmosferyczne nie będą idealne w całym kraju, jest duża szansa, że przynajmniej w niektórych regionach niebo będzie wystarczająco czyste, aby umożliwić obserwację tego spektakularnego zjawiska.

Zaćmienia Słońca od zawsze fascynowały ludzkość. W czasach starożytnych często interpretowano je jako znaki od bogów lub zapowiedzi nadchodzących katastrof. Dziś wiemy, że są to naturalne zjawiska astronomiczne, które można precyzyjnie przewidzieć i wyjaśnić. Mimo to, nadal wywołują one podziw i zachwyt, przypominając nam o niezwykłości kosmosu i naszym miejscu w nim.

Nadchodzące zaćmienie jest częścią większego cyklu astronomicznego znanego jako cykl Saros 149, który obejmuje serię zaćmień powtarzających się co około 18 lat i 11 dni. Choć jutrzejsze zjawisko będzie widoczne jako częściowe w Polsce, w innych częściach świata, takich jak niektóre regiony Ameryki Północnej, Afryki i Azji, również można będzie je zaobserwować.

Nie przegap tej wyjątkowej okazji do zanurzenia się w cudach kosmosu. Przygotuj odpowiedni sprzęt, sprawdź pogodę i znajdź dobre miejsce do obserwacji. Pamiętaj jednak przede wszystkim o bezpieczeństwie swojego wzroku – żadne, nawet najpiękniejsze zjawisko astronomiczne, nie jest warte ryzyka trwałego uszkodzenia oczu.