Czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej emituje nieustanne rozbłyski!

Najnowsze obserwacje przeprowadzone za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) ujawniły zaskakującą aktywność supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w sercu naszej galaktyki, znanej jako Sagittarius A* (Sgr A*). Badania te dostarczyły najdokładniejszych jak dotąd danych na temat tego enigmatycznego obiektu, ukazując jego dynamiczne i burzliwe otoczenie.

Sagittarius A*, o masie około 4 milionów razy większej niż masa Słońca, jest otoczona dyskiem akrecyjnym złożonym z gazu i pyłu, które spiralnie opadają w kierunku czarnej dziury pod wpływem jej potężnej grawitacji. Dzięki zaawansowanym możliwościom JWST, naukowcy byli w stanie monitorować ten region przez dłuższy czas, co pozwoliło na zaobserwowanie ciągłych zmian w jasności oraz częstych rozbłysków.

Zespół badawczy, kierowany przez Farhada Yusef-Zadeha z Northwestern University, przeprowadził obserwacje Sgr A* za pomocą Near-Infrared Camera (NIRCam) na pokładzie JWST. Łączny czas obserwacji wyniósł 48 godzin, podzielonych na sesje trwające od 8 do 10 godzin, rozłożone na przestrzeni roku. Tak długi i szczegółowy monitoring umożliwił naukowcom uchwycenie zarówno subtelnych zmian w jasności, jak i gwałtownych rozbłysków.

"W naszych danych zaobserwowaliśmy ciągle zmieniającą się, bulgoczącą jasność," powiedział Yusef-Zadeh. "A potem nagle pojawiał się wielki wybuch jasności. Następnie wszystko się uspokajało. Nie mogliśmy znaleźć wzorca w tej aktywności. Wydaje się być losowa. Profil aktywności tej czarnej dziury był nowy i ekscytujący za każdym razem, gdy na nią patrzyliśmy."

Obserwacje ujawniły, że dysk akrecyjny wokół Sgr A* generuje od pięciu do sześciu dużych rozbłysków dziennie, z mniejszymi sub-rozbłyskami pomiędzy nimi. Te rozbłyski różnią się jasnością i czasem trwania; niektóre są krótkimi, ledwie dostrzegalnymi błyskami trwającymi zaledwie sekundy, podczas gdy inne to potężne erupcje rozświetlające przestrzeń na znacznie dłużej. Naukowcy sugerują, że te intensywne rozbłyski mogą być wynikiem zaburzeń w dysku akrecyjnym, które prowadzą do kompresji i podgrzewania materii do ekstremalnych temperatur, powodując emisję energii w postaci promieniowania podczerwonego i rentgenowskiego.

Wcześniejsze badania wykazały, że flary w centrum galaktyki występują zarówno w zakresie promieniowania X, jak i w podczerwieni. Jednak dzięki JWST udało się zaobserwować je z niespotykaną dotąd precyzją. W 2025 roku inny zespół badawczy po raz pierwszy zarejestrował rozbłyski w zakresie średniej podczerwieni, co stanowiło kolejny przełom w badaniach tego obiektu. Analiza tych danych pomoże lepiej zrozumieć, w jaki sposób czarne dziury oddziałują z otaczającą je materią i jakie procesy prowadzą do powstawania gwałtownych emisji energii.

Chociaż aktywność Sgr A* może przypominać procesy zachodzące na powierzchni Słońca, to w rzeczywistości skala i intensywność tych zjawisk są nieporównywalnie większe. Grawitacja czarnej dziury jest tak potężna, że każdy rozbłysk oznacza kolosalne ilości energii uwalniane w krótkim czasie. Dalsze obserwacje mają na celu ustalenie, czy istnieją okresowe cykle aktywności, czy też zjawiska te zachodzą w sposób całkowicie losowy.

Dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Jamesa Webba ludzkość uzyskuje coraz więcej informacji na temat tajemniczych supermasywnych czarnych dziur. Sagittarius A* pozostaje jednym z najbardziej fascynujących obiektów w naszej galaktyce, a jego obserwacje wciąż dostarczają nowych pytań, które mogą pomóc naukowcom lepiej zrozumieć fundamentalne mechanizmy rządzące wszechświatem.