Astronomowie odkrywają dwie gorące Ziemie w pobliżu sąsiedniej gwiazdy

Międzynarodowy zespół astronomów ogłosił odkrycie dwóch egzoplanet o rozmiarach zbliżonych do Ziemi, krążących wokół pobliskiej gwiazdy HD 101581. Odkrycia dokonano dzięki obserwacjom satelity TESS, należącego do NASA, zaprojektowanego do wykrywania planet poza Układem Słonecznym.

HD 101581 to gwiazda typu K5V, zwana pomarańczowym karłem. Znajduje się w odległości około 41,7 lat świetlnych od Ziemi i jest znacznie mniejsza oraz chłodniejsza od naszego Słońca. Ma masę równą około 74% masy Słońca i promień wynoszący 63% promienia naszej gwiazdy. Gwiazda ta jest stosunkowo stara, szacowany wiek to 7 miliardów lat, a jej temperatura powierzchniowa wynosi około 4634 K.

Pierwsza z odkrytych planet, HD 101581 b, jest nieco mniejsza od Ziemi, z promieniem wynoszącym 0,956 promienia Ziemi. Jej masa to 3,6 masy Ziemi, a obiega swoją gwiazdę w zaledwie 4,47 dnia. Planeta ta znajduje się w odległości około 0,046 jednostki astronomicznej od swojej gwiazdy. Jest to ekstremalnie gorący świat, z temperaturą powierzchniową szacowaną na około 561°C. Druga planeta, HD 101581 c, jest niemal identyczna pod względem rozmiaru z Ziemią, z promieniem wynoszącym 0,99 promienia Ziemi i masą 4,2 masy Ziemi. Jej okres orbitalny to 6,21 dnia, a odległość od gwiazdy wynosi 0,057 jednostki astronomicznej. Temperatura na jej powierzchni wynosi około 474°C.

Naukowcy zaobserwowali również sygnał sugerujący obecność trzeciej planety w tym układzie. Jeśli zostanie potwierdzona, będzie to planeta o rozmiarze niemal identycznym z Ziemią, z promieniem równym 0,98 promienia naszej planety i masą 3,6 masy Ziemi. Jej okres orbitalny wynosiłby około 7,87 dnia. Układ HD 101581 charakteryzuje się niezwykle regularnym rozmieszczeniem planet, co czyni go doskonałym przykładem tzw. architektury “groszków w strąku”. To zjawisko jest często spotykane w zwartych układach wieloplanetarnych, ale rzadko w przypadku planet o tak małych rozmiarach.

Odkryte planety są narażone na ekstremalne warunki ze względu na ich bliskość do gwiazdy macierzystej. Intensywne promieniowanie i wysokie temperatury wykluczają możliwość istnienia wody w stanie ciekłym na ich powierzchniach. Nie są to więc światy nadające się do zamieszkania, ale ich badanie może dostarczyć cennych informacji na temat ewolucji układów planetarnych. Planety te są szczególnie interesujące z uwagi na ich zbliżone rozmiary i różne masy, co pozwala lepiej zrozumieć, w jaki sposób różne czynniki wpływają na formowanie się planet podobnych do Ziemi.

Odkrycia dokonano metodą tranzytu, polegającą na analizie chwilowych spadków jasności gwiazdy spowodowanych przejściem planet na tle jej tarczy. Dzięki danym z satelity TESS możliwe było precyzyjne określenie ich parametrów orbitalnych i fizycznych. W przyszłości układ HD 101581 może stać się celem bardziej szczegółowych badań, szczególnie dotyczących składu atmosfery odkrytych planet.

Choć egzoplanety HD 101581 b i HD 101581 c są zbyt gorące, aby mogły być zamieszkałe, ich odkrycie jest istotnym krokiem naprzód w badaniach nad różnorodnością układów planetarnych w naszej galaktyce. Analiza takich systemów dostarcza nowych danych o formowaniu się planet skalistych oraz ich ewolucji w różnych warunkach środowiskowych. Dzięki dalszym badaniom astronomowie mogą lepiej zrozumieć, jakie czynniki sprzyjają powstawaniu planet podobnych do Ziemi w bardziej sprzyjających warunkach.