20 października oficjalnie rozpoczęła się nowa misja kosmiczna BepiColombo. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) i Japońska Agencja Kosmiczna (JAXA) rozpoczną badania Merkurego – pierwszej planety od Słońca.

 

 

Sonda kosmiczna BepiColombo została pomyślnie wyniesiona w kosmos z pomocą rakiety nośnej Ariane-5 z kosmodromu w Gujanie Francuskiej. Jest to pierwsza europejska i trzecia w ogóle misja kosmiczna, która skupia się na Merkurym. Poprzednikami BepiColombo są sondy Mariner 10 i Messenger, które należały do agencji NASA.

 

Sonda BepiColombo zawiera dwa satelity, które zostaną dostarczone na orbitę Merkurego. Są to Mercury Planetary Orbiter agencji ESA i Mercury Magnetospheric Orbiter agencji JAXA. Na ich pokładzie umieszczono łącznie 16 instrumentów naukowych, które zbadają powierzchnię i wewnętrzną strukturę Merkurego oraz magnetosferę planety.

Niestety będziemy musieli się uzbroić w cierpliwość – sonda BepiColombo dosięgnie Merkurego dopiero za 7 lat. Misja będzie wymagała skorzystania z asysty grawitacyjnej Ziemi, Wenus i Merkurego. W jej trakcie, BepiColombo będzie narażony na różne niebezpieczeństwa, między innymi na temperatury w zakresie od -180 do nawet 450 stopni Celsjusza. Dodatkowym utrudnieniem będzie potężna siła grawitacji Słońca.

 

Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, sonda BepiColombo dotrze na Merkurego pod koniec 2025 roku. Wtedy będzie mogła umieścić dwa orbitery wokół tej planety. Na poniższej symulacji można zobaczyć przebieg całego lotu.

 

Dane zebrane przez sondę Cassini w ostatnich chwilach jej istnienia wskazują, że materia zewnętrznych pierścieni Saturna bardzo szybko wpada do atmosfery. Zdaniem ekspertów doprowadzi to do ich zniknięcia i to już w najbliższej przyszłości. 

 

Okazało się, że pierścienie Saturna stale wpadają w atmosferę planety powodując deszcz z lodu, wody i pyłu. Proces zachodzi tak szybko, że Saturn pochłania około 10-45 ton materii w ciągu każdej sekundy. 

 

Sonds międzyplanetarna Cassini, która działała w kosmosie przez prawie 20 lat, zakończyła swoją pracę we wrześniu ubiegłego roku, "nurkując" w atmosferze Saturna. Wypełniła wtedy swoją ostatnią misję dzięki której naukowcy z NASA mieli nadzieję odkryć tajemnicę powstawania pola magnetycznego tego gazowego olbrzyma. 

Planowano również zrozumieć, jak pierścienie Saturna oddziałują z gazową atmosferą tej planety. Ślady wspomnianego deszczu z pierścieni, znaleziono w spektrum atmosfery Saturna już w 1980 roku za pomocą sondy Voyager, ale aż do upadku Cassiniego, astronomowie nie byli pewni czy ten ciągły strumień pyłu i wody został wygenerowany przez pierścienie, a nie przez wewnętrzne procesy w głębi atmosfery. 

 

Ostatnie chwile istnienia sondy dowodzą, że to właśnie pierścienie powodują ten niezwykły deszcz. Stacja Cassini znalazła się w specjalnej strefie atmosfery Saturna, gdzie wykryła mikrokropelki wody i cząsteczki pyłu, stopniowo spadające na Saturna z pierścieni znajdujących się najbliżej niego.

Ostatnie chwile Cassiniego, do których doszło w ubiegłym roku, udowodniły ten proces. Przy okazji udało się odkryć coś nowego, na co naukowcy nie byli gotowi - pierścienie okazały się być podobne w składzie do komet. Zawierają one duże ilości materii organicznej, tlenu i amoniaku, które wchodzą w złożone reakcje podczas upadku "deszczu" na Saturnie.

 

Pierścienie C i D, znajdujące się najbliżej planety, mogą zniknąć bardzo szybko jak na standardy kosmiczne. Pierścień D, najbliższy sąsiad Saturna, zostanie całkowicie zassany za około po 7-60 tysięcy lat, o ile nie zostanie zasilony w materiał z pierścienia C.

 

Za to pierścień C, zawierający w sobie nieco więcej materii, zniknie trochę później, ale wciąż bardzo szybko bo od 700 tysięcy do 7 milionów lat. Odkrycie to sugeruje, że Saturn nie zawsze posiadał pierścienie i częściej niszczył swoje księżyce, niż się powszechnie uważa. 

 

 

Kosmiczny Teleskop Hubble'a, który pracuje na orbicie od 1990 roku, przeszedł w stan uśpienia. Wszystko przez awarię kolejnego żyroskopu, która utrudni prowadzenie obserwacji.

 

 

Kosmiczny Teleskop Hubble'a posiada łącznie sześć żyroskopów. Do stabilnej obserwacji, co najmniej trzy z nich muszą prawidłowo funkcjonować. Problem w tym, że teleskop HST posiadał dotychczas tylko trzy sprawne żyroskopy, a w piątek nastąpiła awaria jednego z nich.

 

Specjaliści przełączyli Kosmiczny Teleskop Hubble'a w stan uśpienia i próbują zrozumieć, co jest przyczyną usterki. W tej sytuacji, NASA może spróbować uruchomić jeden z wyłączonych wcześniej żyroskopów, ale to oczywiście nie gwarantuje sukcesu.

Naukowcy uspokajają, że nawet jeśli teleskop HST pozostanie z dwoma działającymi żyroskopami, wciąż będzie mógł kontynuować badania. Wtedy obserwacje będą prowadzone z udziałem tylko jednego żyroskopu, a drugi zostanie zachowany jako rezerwowy.

 

Teleskop Hubble'a nie jest jedyny, który zmaga się z problemami. Przykładowo Teleskop Keplera posiada tak mało paliwa, że został prewencyjnie wyłączony, aby upewnić się, że będzie mógł ustawić się w kierunku Ziemi i przesłać do nas najnowsze dane. Jednak obserwatorium TESS, następca Keplera, znajduje się już w kosmosie i całkiem niedawno przystąpił do pierwszych obserwacji. Natomiast następca Hubble'a, Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, wciąż nie jest gotowy do misji i według najnowszych szacunków, może trafić na orbitę dopiero w 2021 roku.